Johan De Tavernier. Christelijke Ethiek
donderdag 9 november 2017 - donderdag 9 november 2017
9 november
Johan De Tavernier
Christelijke ethiek
In onze geseculariseerde tijd is het communis opinio dat religieuze tradities op het terrein van de ethiek niets hebben in te brengen dat niet evenzeer louter op grond van de menselijke rede gekend en bevestigd kan worden. Wordt in een pluralistische maatschappij een beroep op levensbeschouwelijke gronden in de ethische reflectie niet eerder als hinderlijk dan opbouwend ervaren? Is het niet beter om naar een pragmatische consensus te streven op rationele, niet-confessionele gronden en een gemeenschappelijk waarde-oordeel na te streven over zaken waarover religies geen eigen competentie bezitten?
Toch zal ik pleiten voor een tegendraadse binding tussen christelijke levensbeschouwing en ethiek, beseffend dat een religieuze verworteling van de ethiek gemakkelijk misverstaan wordt. Men schrijft haar doctrinaire betekenissen toe die ze niet heeft en/of niet hoeft te hebben. Al te vaak denkt men dat in zogenaamd toegepaste ethische kwesties de reflectie over het achterliggend mensbeeld geen rol van betekenis speelt. Maar in de ecologische ethiek bijvoorbeeld is geen zinnig oordeel mogelijk over de waarde die men hecht aan niet-menselijk leven (bv. dieren, biodiversiteit, ecosystemen) zonder een mens-, natuur- en wereldbeeld. Bij gebrek hieraan eindigen ethische discussie vaak in totale spraakverwarring.
Johan De Tavernier, in 1957 geboren te Roeselare (België), is hoogleraar Theologische Ethiek en vice-decaan onderwijs aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de Katholieke Universiteit Leuven. Hij is tevens lid van de Onderzoekseenheid Theologische en Comparatieve Ethiek en directeur van het Centrum voor Wetenschap, Techniek en Ethiek (Ethics@Arenberg) van de ku Leuven. Tot zijn recente publicaties behoren onder meer De broosheid van het zinvolle (Leuven, 2013²), en de artikelen (met M. Donkovic) ‘De moraliteit van de dingen: Autonomie versus gedragsbeïnvloeding’, Collationes (2015); ‘Morality and Nature: Evolutionary Challenges to Christian Ethics’, Zygon (2014); (met F. Van den Noortgaete) ‘Affected by Nature: A Hermeneutical Transformation of Environmental Ethics’, Zygon (2014); (met F. Van den Noortgaete) ‘Legere-Ligare: An Interpretive Key to the Environmentalist Experience of Nature’, Louvain Studies (2014). Zijn onderzoek betreft het personalisme, christelijke ethiek en milieu-ethiek.
Johan De Tavernier